Unutkanlıklar Bunama ve Demans

Unutkanlık (demans), beyin hücrelerinin bir hastalık sonucunda etkilenmesiyle ortaya çıkan, genellikle unutkanlıkla başlayıp zihinsel yetilerin geri dönülmez bir şekilde gerilediği ilerleyici bir durumdur. Demans, beyin işlevlerini etkileyen bozukluklardan kaynaklanan çeşitli semptomların genel adı olup, tek bir hastalık değildir.

Unutkanlık; kişinin iş hayatını sürdürebilme, yemek yapma, onarım işleriyle ilgilenme, ev araçlarını kullanma, hobilerini devam ettirme ve banyo yapma, giyinme gibi öz bakım gereksinimlerinde yaşadığı zorluklarla farklı aşamalar gösterir. Demans hastası genellikle başlangıçta unutkanlıklarını gizlemeye çalışır ve bu nedenle yakınları ancak dikkatli gözlemlerle hastalığı fark edebilir. İlk belirtiler genellikle isimleri hatırlayamama, insanları karıştırma, kısa süreli hafıza ile ilgili sorunlar şeklinde ortaya çıkar.

Zamanla, yemek tariflerini unutarak yemek pişirememe, yemekleri ocakta bırakma gibi durumların yanı sıra, tamirat yapamama, evin yolunu bulamama ve kaybolma gibi hafıza sorunları ön plana çıkar. Hareketlerde veya konuşmada yavaşlama, beceri kaybına bağlı öfke ve sinirlilik, uyku ve iştah bozuklukları, öz bakım yetilerinde azalma ve günlük işlerini yardımsız yapamama gibi durumlar görülür.

Demans hastalarında bellek, dikkat, dil becerileri, görsel-mekansal işlevler gibi bilişsel yetilerde belirgin bir azalma gözlemlenir.

65 yaş üstü bireylerin %5'inde, 85 yaş üstü bireylerin %35-50'sinde unutkanlık gözlenmektedir. Yaklaşık olarak, yaşlılarda unutkanlık şikayeti olanların %60'ında demans tanısı konulacaktır.

Bunama (Demans) Belirtileri Nelerdir?

Bunama belirtileri zihinsel ve ruhsal olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

Zihinsel Belirtiler: İlerleyici unutkanlık (en yaygın belirti), yakınlarını tanıyamama, zaman ve mekan kavramlarını kaybetme, hesap yapamama, çevreyi algılamakta zorlanma ve günlük yaşam becerilerinde bozulmalar (banyo yapma, giyinme, yemek yeme gibi).

Ruhsal Belirtiler: Mutsuzluk, sinirlilik, duygu kontrolünde zayıflama, düşünce bozuklukları, halüsinasyonlar, davranışsal bozukluklar.

Unutkanlık Bunamanın (Demansın) Belirtisi Midir?

Her unutkanlık bunamaya işaret etmez. Birçok unutkanlık, yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkar ve bunama ile ilişkili değildir. Unutkanlığın bunama belirtisi olup olmadığını yalnızca bir hekim tarafından yapılan detaylı bir muayene belirleyebilir.

Alzheimer Bunamanın Diğer Adı Mıdır?

Alzheimer, bunamanın bir türüdür ve en yaygın nedenidir. Bunun yanı sıra, beyin damar hastalıkları gibi başka bunama nedenleri de vardır.

Beynimizi Yaşlandıran Faktörler Nelerdir?

• Genetik yatkınlık
• Depresyon, stres
• Damar sertliği (ateroskleroz)
• Kafa travmaları
• Düşük eğitim seviyesi
• Obezite
• Hipertansiyon, yüksek kolesterol, diyabet
• Sigara ve alkol kullanımı
• Tiroid hastalıkları
• B12 vitamini eksikliği
• Demans (Alzheimer vb.)
• Beyin tümörleri

Sağlıklı Bir Beyin İçin Yapılması Gerekenler:

• Stres, kaygı ve üzüntüden uzak durmaya çalışın.
• Dengeli ve sağlıklı beslenin, kilo kontrolüne dikkat edin.
• Antioksidan açısından zengin gıdalar tüketin.
• Kaliteli uyku ve düzenli beslenme alışkanlıkları edinin.
• Sigara ve alkol kullanımından kaçının.
• Yaşa uygun düzenli egzersizler yapın.
• Sosyal ilişkiler kurun, etkinliklere katılın.
• Yeni ve karmaşık bilgiler öğrenin.
• Zihinsel egzersiz gerektiren oyunlar oynayın (bulmaca, satranç vb.).
• Kitap okuyun, tartışmalara katılın.
• Yeni kelimeler öğrenmeye çalışın, yabancı dil pratiği yapın.
• Meditasyon ve yoga gibi rahatlatıcı aktivitelerde bulunun.
• Aile ve arkadaş ilişkilerini güçlü tutun.
• Aktif kalın, bir amacınız olsun.
• Planlı yaşayın.
• Düzenli doktor kontrollerinizi aksatmayın ve tavsiyelerine uyun.